de illusie van de maakbare wereld

We leven in een wereld waar het veelal draait om prestaties, efficiëntie en controle. In deze wereld zijn we succesvol en geslaagd als we goed presteren, produceren en weinig fouten maken. 

De documentaire Don't Die: The Man Who Wants to Live Forever, deed mij het volgende beseffen.

In een succesvolle wereld moet alles meetbaar en verklaarbaar zijn. Meten is weten past dan ook in de wereld van de ratio, het hoofdbewustzijn, waar we doelen willen bereiken. In deze yange wereld geloven we dat groei en vooruitgang alleen bewerkstelligt kan worden als alles zo efficiënt, gecontroleerd en uitgedacht mogelijk verloopt. Het geeft een gevoel dat we de touwtjes in handen hebben, dat het leven maakbaar is. Echter deze schijnveiligheid geeft vooral veel druk omdat er ook een flink competitief element in schuilt.

Wanneer we alles plannen en meten, wanneer alles een doel moet hebben wordt al het intuïtieve, vrije, speelse en experimentele eruit geslagen. Dan is er geen ruimte om gewoon te voelen, te ervaren, te spelen, te experimenteren en schaamteloos te falen om het vervolgens liefdevol weer op te pakken. Het leven is geen script, het leven is niet te controleren en te bevatten.

In deze yange wereld wordt rust en reflectie gezien als niet efficiënt of als een luxe. Terwijl juist in die rust, in die onbevangen aanwezigheid, ruimte ontstaat voor intuïtieve wijsheid. Waar yang staat voor efficiënt denken staat yin voor inzicht en wijsheid. Daar kunnen we alleen komen wanneer we vol overgave leven vanuit innerlijke rust, vanuit schouwende en reflecterende aanwezigheid. Vanuit daar geven we onszelf echt de ruimte om onbevangen en vrij het leven in zijn volheid te ervaren.

Onszelf toestaan mens te zijn, om te voelen en te ervaren, om te falen zonder oordeel, om in eigen tijd en tempo te ont-wikkelen zonder standaarden en protocollen, oppervlakkige structuren en starre systemen is het grootste cadeau wat we onszelf kunnen geven.

We hebben een hoofdbewustzijn maar ook een intuïtief bewustzijn. Daar zit ook onze creatieve energie. En het is juist onze intuïtieve creatieve geest die vrijheid nodig heeft om te kunnen ademen. Dat lukt niet in kaders en hokjes. Onze creatieve open geest zoekt betekenis voorbij het tastbare, maar krijgt meestal niet de ruimte in deze geconditioneerde cultuur waarin alles meetbaarheid, efficiënt en maakbaar moet zijn.

Deze beperkende systemen geven geen ruimte te leven in verbinding, vanuit speelsheid en diepere wijsheid. De wereld van ‘meten is weten’ haalt ons weg van innerlijke waarden, intuïtieve wijsheid, menselijke verbinding en authentieke ervaringen. Al het speelse en spontane wordt eruit geslagen door het streven naar toekomstige verbeteringen.

Wij zijn complexe, voelende wezens. We mogen spelen, falen en rusten. We mogen accepteren wat niet controleerbaar is. We mogen leven zoals dat bij onszelf past. We verwijderen ons allen maar van onszelf wanneer we leven zoals het systeem dat van ons verlangt.

Vragen als “Wie verlang ik te zijn in de wereld?”, “Wat is het dat ik ten diepste waardeer?” en “Wanneer voelt mijn leven vervuld en betekenisvol?” helpen ons het leven te overdenken en in te zien waar we nog zijn verwijderd van onszelf. Hoe meer we tot onszelf komen, hoe meer we vanuit zachtheid, openheid, vrijheid en speelsheid kunnen leven en ont-wikkelen.

Leren en ontwikkelen gaat niet top wanneer we stress ervaren. We hebben namelijk een innerlijk aangeboren levenslust. Het is deze energie waarmee we allemaal hebben leren kruipen en lopen. Het draagt een onbevangenheid in zich, een spelelement van levenslust en spontane groei. Spelen is een prachtige manier waarop de natuur’ leren’ ontworpen heeft. En leren we meestal niet het best wanneer we ons buiten het” zo-hoort-het-box” bewegen?

Ons leven ontvouwt zich in dit ene moment, hier en nu. Niet later, niet tijdens het weekend of de vakantie. Loslaten en toelaten door aanwezig te zijn in het moment haalt ons weg van de onnodige focus op de toekomst. In de toekomst vinden we geen vrede of geluk. Er is alleen maar dit moment, het Nu. Het pure leven zelf.

Het bewustzijn dat we belichamen, stelt ons in staat om de chocolade in zijn volheid te proeven, om de zonsondergang te aanschouwen en om de wereld in de meest kleine details waar te nemen. Onze aandacht leidt ons naar datgene waar we van genieten, naar datgene wat we verlangen om te verdiepen. Het bied ons een inzicht op onze eigen behoeften en speelsheid. 

Bewustzijn van het ‘hier en nu’ breekt met de a-spontane doelgerichte manier van leven. Aandacht voor wat er is in het nu, zonder het nu te willen verbeteren, herstelt een diepere connectie met het leven. Dus, laten we elke gedachte en sensatie begroeten met een houding van vriendelijkheid en nieuwsgierigheid. Beschouw ze als welkome gasten in de herberg van het bewustzijn. Dit geeft al comfort in de eventuele discomfort.

Misschien kunnen we beter spreken van toelaten ipv loslaten. Toelaten staat meer voor acceptatie van ongemak en emoties zonder directe weg-stopdrang of oplossings-drang. Het tegenovergestelde van het idee dat alles maakbaar is, dat alles te controleren en te beheersen is.

Als mens mogen we leren om alle aspecten van onszelf te aanvaarden en te integreren, inclusief onze gevoelens en emoties. Emoties zijn simpelweg deel van het menselijk leven en horen bij ons. Wanneer we leren deze te omarmen, door ze simpelweg te laten zijn, knopen we er iig geen nieuw verhaal meer aan vast. De mind heeft de neiging om overal ruis aan te hangen. Emoties en gedachten zijn altijd tijdelijk en verdwijnen vanzelf als we ons er  niet mee identificeren.

Vaak zijn we zo gefocust op onze doelen of bestemmingen dat we de reis vergeten en stress ervaren ‘omdat we er nog niet zijn’, of we willen het ‘beter’ of ‘anders dan het nu is’. Wanneer we de reis waarderen boven de bestemming kunnen we echt ten volle het leven ervaren en gaat de ont-wikkeling vanzelf.

Wanneer we ons richten op de tig stappen die we nog moet zetten en de tig dingen die we nog willen bereiken zijn we niet volledig aanwezig in de beleving van die ene stap. Deze ene stap, die we nu kunnen zetten, is doordrenkt van leven en potentieel.

Op het padloze pad zullen twijfel, teleurstelling en desillusie je metgezellen zijn. We hoeven niet naar perfectie te streven. We hoeven onszelf alleen maar toe te staan mens te zijn. We zullen allemaal af en toe rare dingen doen, onszelf voor schut zetten en fouten maken. Maar we moeten uit het verhaal stappen dat we onszelf vertellen over wie we zouden moeten zijn. Laten we onszelf vooral niet te serieus nemen.

Jon Kabat-Zinn, een pionier van mindfulness zei eens : “Kijk je naar andere mensen en zie je ze echt, of zie je alleen je gedachten over hen?” Wanneer je werkelijk ziet wordt elke ontmoeting een kans op nieuwe verbinding. En kunnen we een leven leiden vanuit een houding van liefde, gelijkheid en respect ten opzichte van de wereld om ons heen.

Ieder mens is uniek. De wijze waarop het leven door ons heen stroomt is origineel. We zijn allemaal uitdrukkingen van dezelfde oceaan van bewustzijn, en toch zijn we tegelijkertijd unieke uitdrukkingen van diezelfde oceaan. Wanneer we dit beseffen kunnen we de moeiteloosheid voelen. De zachtheid, openheid en speelsheid voelen als een kind dat onbevangen de wereld ontdekt. 

Genieten en speelsheid geven waarde aan alles wat we doen. Deze speelse levenslust voelt vrij, veel vrijer dan de afhankelijkheid van productiviteit en winst. Voel het verschil eens in jezelf bij het lezen van deze woorden. Diep onder hoe we geleerd hebben om te overleven zit de uitnodiging het leven spelenderwijs aan te gaan. Spelend ontdekken, te experimenteren, te lanterfanteren, te dagdromen en te rusten wanneer we dat nodig hebben. Hoe zou het zijn om meer onbevangen te leven?

Hoe zou het zijn om te leven zoals jij graag zou willen?

Verras je jezelf genoeg en probeer je nieuwe, onbekende dingen uit, gewoon omdat ze leuk zijn?

Laat jij je leiden naar je innerlijke drijfveren, door te luisteren naar je hart?

Verwen jij jezelf met genoeg rustgevende zintuiglijke ervaringen?

En kies jij bewust voor activiteiten waarbij je in flow komt?

En hou je van de dingen die je doet op een dag?

Begrijp je de uitnodiging die het leven je elk moment geeft?

Kun jij voorbij de zwaarte van het verleden stappen en je openen voor de frisheid van het nu?

Kun jij de wereld met de ogen van een kind te bekijken, vrij van vooroordelen en aannames? Geheel onbevangen….

Kun je je eigen ervaringen, je eigen gevoelens en sensaties, met zachte nieuwsgierigheid en zonder oordeel observeren?

Durf je je open te stellen voor het volledige spectrum van het menselijk bestaan, inclusief de ongemakken, de kwetsbaarheden, de vreugde en de pijn?

Kijk je met liefdevolle ogen naar jezelf en anderen? Anderen die ook allemaal bijdragen aan de kleurrijkheid van het leven?

Ben je bereid om de onbekende diepten van je eigen wezen te verkennen, zelfs als dat ongemak of angst oproept?